27 Nisan 2011 Çarşamba

Bilmek ya da Bilmemek İşte Bütün Mesele Bu!

Bilgisayarı kullanmak insana bazen eziyet gibi gelir, özellikle bazı yazılımları kullanırken sanki kendi kafasına göre hareket ediyormuş gibi hissedersiniz ve kontrolün sizde değil de, onda olduğuna inanırsınız. Bu, birçok teknoloji kullanıcısının başına gelir, sebebi ise kullandığınız teknolojinin komut sistemini iyi bilmemenizdir. Örnek verecek olursak, aslında hiçbir bilgisayar yazılımı durduk yere sizin yerinize karar vermez, çizmek istediğiniz bir çizgiye “aslında bunu biraz yukarı alsak daha iyi durur!” ya da hesapladığınız bir değere “bunu 1,5 ile çarpalım ne olur ne olmaz!” demez. Bu sıkıntılı, bazen de eziyet gibi gelen durumların çözümü “bilgi” ve “bilmek”de gizlidir.

Bilginin büyüğü, küçüğü, basiti, karmaşığı olmaz. Size karmaşık gelen bilgiler sonuçta daha basit alt bilgilerden oluşmaktadır. Bununla birlikte mevcutta sahip olduğunuz bilgi ve deneyim yapısında, yeni öğrendiğiniz bilginin nasıl bir boşluğu dolduracağını ve size ne gibi kazanımlar sağlayacağını tahmin edemezsiniz. Bilgiyi almak, özümsemek, öğrenmek, yorumlamak ve bilmek, her “bilinmeyen bilgi” için aynı derecede önemlidir. Bu nedenle “blog” sayfamda her türlü bilgiyi, ihtiyaç duyulma seviyesini tahmin ederek, sizlerle paylaşmaya çalışıyorum ve şuna inanıyorum; “Bilgi paylaşıldıkça çoğalır”.

Çağımızda karmaşık sistemlerin çözümleri daha az karmaşık teknolojiler ile sağlanmaktadır ama bu daha az karmaşık çözümlerin bile öğrenmeniz gereken yeterince fazla özelliği vardır. Eğer hayatınızı sürdürmek için bu tip ihtiyaçlarınız yoksa, sadece “evinizdeki televizyonun kanallarını ayarlama ve saklama” gibi karmaşık bir işi öğrenip hayat boyu kenara çekilebilirsiniz. Eğer profesyonel yaşamda yer alan bireylerden biriyseniz durumunuz daha zor.

İster ofis çalışanı olun, ister saha, isterseniz çalışmayın; teknolojinin getirdiklerine ayak uydurmak zorundasınızdır. Bir nedenle, yeni donanımları, yeni yazılımları, yeni ekipmanları ve makineleri kullanmayı bilmelisiniz. Bildikçe güçlenirsiniz. Francis Bacon’ın dediği gibi; “Bilgi güçtür”. Diğer taraftan, bildiğiniz gibi, güç; iş yapabilme yeteneğidir. “İş” ise ayrı bir kavramdır. Makul olan, yeterli güç ile istenilen işin yapılabilmesidir.

Uzun lafın kısası; her gün hayatımıza, kullanmakta veya anlamakta zorlandığınız yeni teknolojiler girmektedir. Dünyadaki milyonlarca yıllık doğal seçilim süreci, organizmaların yaşama ve üreme şanslarının yüksekliği, artık dış çevreye uyum konusunda daha elverişli özelliklere sahip organizmalar ile bu elverişli özelliklere sahip olmayan diğer bireyler arasında değil, bilen ve bilmeyen arasında gerçekleşmektedir.

Güç bizimle olsun!


18 Nisan 2011 Pazartesi

Primavera nedir?

 Google AdWords’de kelimelerin aranma istatistiklerine bakıyordum. 12/04/2010 itibarıyla; “Primavera” kelimesi Türkiye’de aylık ortalama 3.350.000 kere aranmış. “Primavera Kurs” ve “Primavera indir (download)” anahtar sözcükleri de hatırı sayılır aramalara sahip. Anahtar sözcükler arasında benim ilgimi çeken ise “Primavera nedir” anahtar sözcüğü aylık ortalama 170 kez aranırken, “Primavera kurulumu” aylık ortalama 140 kez aranmış. Demek ki Primavera’yı kurmak isteyen insan kadar, Primavera’nın ne olduğunu merak edenler de var! Bu nedenle “Primavera nedir?” sorusuna cevap veren bir yazı yazmaya karar verdim.
Siz okuyucularımın değerli zamanından tasarruf etmek için bu soruya 2 seviyede cevap vereceğim. 1.si basit , 2.si detaylı bir cevap olacak.


1. Basit Cevap
Projelerde amaca ulaşmak için gerçekleştirilmesi planlanan işler, birbirleri ile olan ilişkileri (biri biter diğeri başlar, bitmeden başlamaz, birlikte başlar v.b.) ile yazılıma girilir. Bu işlere, süreleri, gerekli kaynakları (malzeme, makine, ekipman, iş gücü v.b ) ve parasal karşılıkları (maliyet ve geliri v.b.) girilir, yazılım koşturulduğunda projenin zamana yayılı bir iş programına sahip olunur. Zaman içerisinde gerçekleşen, süre, kaynak, maliyet ve gelir bilgileri güncellenerek, projenin o anki durumu modellenmiş olur, yolunda gidip gitmediği analiz edilir.

2. Detaylı Cevap
“Primavera Software Inc.”, proje bazlı çalışan firmalara proje portföy yönetimi çözümleri sağlayan lider bir firmaydı ve 2008 Ekim ayında Oracle firması tarafından satın alındı. Oracle, şirketlere yazılım ve donanım çözümleri sağlayan çok büyük bir firmadır, belki bu konuda yüzlerce ürünü olabilir. Bununla birlikte, Oracle’ın Primavera adının geçtiği toplam 10 adet ürünü bulunmakta ve bu ürünlerin 22 farklı sektörde (İletişim, Eğitim ve Araştırma, Mühendislik ve İnşaat, Ticaret v.b.) uygulamaları gerçekleştirmektedir. Gördüğünüz gibi, farklı ürünler farklı sektörlerde kullanılıyor olsa da, Primavera dendiğinde ilk akla gelen “İnşaat Sektörü” ve “Primavera P6 Professional Project Management” yazılımıdır. Kısaca “P6” olarak yazılır. Bu yazılım, kaynak kapasitelerinin dengelenmesinde, karmaşık projelerin planlanması, çizelgelenmesi ve kontrolünde, en iyi kaynak dağılımının yapılması ve ilerlemenin takibinde, performansın izlenmesi ve planlanan ile karşılaştırılmasında, “Eğer Senaryoları”nın (What-if Analysis) oluşturulması ve alternatif proje planlarının analizinde kullanılır.
Her ne kadar güncel durum yukarıda anlatıldığı gibi olsa da Primavera’nın dünyada yayılmasında “Primavera Project Planner” yazılımının rolü büyüktür. 1983 yılında DOS tabanlı sürümü, 1994 yılında Windows ara yüzlü sürümü duyuruldu. Özellikle bu yazılımın sürüm 3 serisi bir ekoldür. Kısaltması “P3” olarak yazılır. Her ne kadar geliştirilmiş hali P6 sektöre sunulsa da, hala P3’ün sektörde en çok kullanılan yazılım olduğu görülmektedir.
Primavera P3
50% (765 votes)
Primavera Enterprise
20% (301 votes)
Microsoft Project
9% (135 votes)
PowerProject / TeamPlan
7% (114 votes)
SureTrack
1% (16 votes)
Openplan
1% (16 votes)
Spider Project
1% (10 votes)
Artemis
1% (8 votes)
CS Project Professional
0% (7 votes)
P3 eski bir yazılım olması ve fare kullanımını kısıtlamasına rağmen klavye kısa yollarını zekice kullanması ile planlamacılar arasında popülerdir. Zamanla, genç kardeşi P6’nın ise P3’ün yerini alacağına ise şüphe yoktur.
“Primavera nedir?” yazımızı program ile ilgili 2 yararlı bağlantı verip sonlandıralım. Konu ile ilgili her türlü aklınıza takılan soruyu bana yazmaktan lütfen çekinmeyin.
Sağlıcakla kalın.

12 Nisan 2011 Salı

Aktivite Kod mu, İKY (WBS) mi?

Bu yazıda; Primavera’da İş Kırılım Yapısı’nı (İKY) mı girelim yoksa iş programını Aktivite Kod’lar (Activity Codes) ile mi gruplayalım sorusuna cevap arayacağız.

Bu yazıdaki önemli noktalar;

Bir İKY’niz vardır. Bu İKY’yi Primavera’ya girmek istiyorsunuzdur.

Bu arada, İKY oluşturulması ayrı bir konudur, bunun Primavera’ya girilmesi ayrı bir konu. Bu yazımızın konusu İKY oluşturulması değildir.

İşin başında oluşturulan İKY’nin, işin tamamını kapsadığından emin olmak gerekir. İşin doğası gereği, İKY dışında kalan bir işin daha sonra programa eklenmemesi gerekir. Matematiksel olarak anlatırsak İKY’yi küme topluluklarına benzetebiliriz. İş kırılım kümlerinin bileşkesi proje kümesini vermeli, dışarıda bir iş kalmamalıdır. İKY ile öyle kümeler tanımlanmalıdır ki bu kümelerin kesişimleri olmamalıdır. Yani bir aktivite (bir iş) aynı anda sadece bir kümenin (bir kırılımın) elemanı olabilir.

Bu konuştuğumuz iki önemli nokta bize, kat, blok, mahal ya da bölge bilgisini İKY olarak kullanmamamız gerektiğini hissettiriyor. Ne olursa olsun bu bilgiler “Aktivite Kod” olarak girilmeli. Burada tek taraflı bir gerektirme oluştuğunu fark etmişsinizdir; her İKY kırılımı, Aktivite Kod olarak girilebilir ama her Aktivite Kod kırılımı İKY’ye girilemez. :)

Kendi Aktivite Kod uygulamalarımda hep bir yapı gözetmeye çalışmışımdır:

Kod 1: Kat bilgisi

Kod 2: Mahal Bilgisi

Kod 3: İKY 1. Kırılım

Kod 4: İKY 2. Kırılım v.b.

Diğer taraftan 42 yılını, Turner International firmasında, planlama işine vermiş Robert Kidney’in yaptığımız planlama çalışmalarında, bu konuda tamamen esnek davrandığını gördüm. Robert, Kod 1 olarak tanımlanan aktivite kodunda yeri geldiğinde “mahal” bilgisini yeri geldiğinde “kat” bilgisini ya da daha farklı bilgileri girerek “Layout”da, anlaması ve takibi kolay bir görünüm yaratıyor, İKY kullanmıyordu.

Benim size kişisel tavsiyem “İKY” tanımlamadan “Aktivite Kod”ları tanımlamanız. Aktivite Kod olarak tanımlayacağınız kırılımları da “Master Format” ve “Uniformat II” yi inceleyerek karar vermeniz.

Başka bir yazıda görüşmek dileğiyle.

6 Nisan 2011 Çarşamba

Günlük Faaliyet Raporu

Amaç
Şantiye günlük faaliyet raporunda neler olması gerektiği konusunu internette araştırırken, proje yönetim programlarıyla bütünleşmiş yazılımlarla karşılaştım. Bu yazıda, her hangi bir yazılım kullanılmasa da sistemli bir şantiye günlük faaliyet raporunun nasıl olması gerektiğinden bahsedeceğim. Zaten eğer sisteminiz yoksa yazılımlar da size yardımcı olmayacaktır. Yazılımlar birer araçtır, araçları kullanabilmek için öncelikle sizin ne yaptığınızı ve niçin yaptığınızı iyi bilmeniz gerekmektedir.
Günlük Faaliyet Raporu İçeriği
İnternet araştırmalarımda karşılaştığım kaynaklardaki günlük rapor içeriklerini derledim ve aşağıda listeledim. (Bu başlıkları İngilizce yazıyorum, uluslar arası bir projede kullanılmayacaksa kolayca Türkçe’ye çevirebilirsiniz.)
Günlük Faaliyet Raporu İçerik Önerisi
Project Name, Project Code, Date, Project Duration, Days Passed, Days Remaining, Temperature, Wind Speed, Weather Condition, Lost Working Hour due to weather, Workman Timesheet, Subcontractors’ List, Machinery / Equipment Timesheet, Work Progress, 2 Weeks Look Ahead Milestones, HSE logs, QA/QC logs, Site Photos.
Her başlığı, tanımını ve başlık hakkındaki görüşümü içeren tablo aşağıdadır.
Başlık
Tanım
Görüş
Project Name
Projenin sözleşmede geçen adı buraya yazılacak.

Project Code
Projenin kısaltılmış ismi (Kod) buraya yazılacak. (YAHAP: Yalova Havaalanı Projesi)

Report Type
Rapor tipi. (Günlük Rapor, Haftalık Rapor, Aylık Rapor v.b.)

Report Number
Rapor sıra numarası.

Date
Raporun kapsadığı tarihtir. Yayımlanma tarihi değil.

Project Duration
Projenin hedef İş programındaki süresi (İsteğe bağlı)

Days Passed:
Projenin başlamasından rapor tarihine geçen gün.

Days Remaining
Rapor tarihinden, projenin bitimine kadar kalan gün.

Temperature:
Rapor tarihindeki en yüksek ve en düşük hava sıcaklıkları
Bir veritabanı tutulmalı!
Aynı bölgede başka bir iş için teklif verilirken, ya da bir sonraki yılın iş planı revize edilirken çok önemli bir bilgidir.
Wind Speed:
Rapor tarihindeki en yüksek ve en düşük rüzgar hızı.
Humidty:
Projenin özeliğine göre rapora nem, basınç v.b diğer bilgiler eklenebilir.
Weather Condition:
Havanın durumu kısmında, yağmur, kar, sis v.b. bilgiler verilir.
Lost Working Hour due to weather (LWDW) :
Kötü hava şartları nedeniyle o günkü kayıp iş saati.
Workman Timesheet:
Personel puantajı.  Görev, çalıştığı alan ve toplam adam sayısı verilmeli.
Bir veritabanı tutulmalı!
Subcontractors’ List
Altyüklenici listesi, puantaj ile birleştirilebilir. Görev, çalıştığı alan ve toplam adam sayısı verilmeli.
Bir veritabanı tutulmalı!
Machinery / Equipment Timesheet (Active/Pasive):
Makine ekipman puantajı. Makine ekipmanın adı, adedi verilmeli.
Bir veritabanı tutulmalı!
Work Progress/Work Performance:
Sahada yapılan imalatlar yazılmalı. Performans için planlanan imalatlar ile karşılaştırılmalıdır.
Work Progress” ve “Work Performance” yazılarında konuya ayrıntılı bir şekilde değinilmiştir.
(Ertesi günün yapılacak işlerinin günlük faaliyet raporunun konusu kapsamında olmadığını inanıyorum. Bu detaydaki planın günlük olarak yazılması zamanla monoton ve hedeften sapmış bir iş oluyor, yazılmıyor. Bunun yerine  “2 weeks look ahead” kısmının düzenli tutulması yeterli olacaktır.) Ertesi günün işleri bölüm bazında yapılacak toplantılar ile belirlenmelidir. Günlük rapor için kalabalık ve detay bilgidir.

Bir veritabanı tutulmalı!

“Issue Tracking” tarzı bir program işleri kolaylaştıracaktır.
2 Weeks Look Ahead Milestones:
Rapor tarihinden itibaren 7 ve 14 gün içinde planlanan önemli işler buraya yazılmalı. Ivır zıvır işler yer tutsun diye kilometre taşı olarak eklenmemeli.

Bir veritabanı tutulmalı!

“Issue Tracking” tarzı bir program işleri kolaylaştıracaktır.
HSE Logs:
İş ve İşçi Sağlığı ile ilgili önemli kayıtlar buraya yazılmalı. Kaza sayısı, kayıp adam saat v.b.
Bir veritabanı tutulmalı!
QA/QC Logs:
Kalite güvence ve kontrol konusundaki kayıtlar buraya yazılmalı, önerim, açık uygunsuzluk sayısının burada yazılmasıdır.
Bir veritabanı tutulmalı!
Site Photos:
Saha fotoğrafları.


Veritabanı oluştur ve tut
En önemli konu “İlgili bilgiler için veritabanı oluşturulup, tutulması” dır. Ofis işlerinde en büyük eksiklik de buradadır. Büyük şirketlerin bu işi yapan paket programları bulunmaktadır. Puantaj, sipariş takibi v.b. Bu programlar şantiyenizde mevcut ise şanslısınız, yok ise kendiniz bir sistem kuracaksınız. Bunun dışında, günlük hava durumunu tutmak için de bir paket program almayacağınız için, bu bilgiyi bir çizelgeleme programında, veritabanı mantığı ile tutmanız sizin becerinize kalmıştır.
Günlük Raporun derlenmesi bir kişinin görevi olabilir ama oluşturulması kesinlikle bütün şantiye ekibinin alt raporlamaları doğru bir şekilde yapmasına bağlıdır. Bu görevin personel tarafından özümsenmesi şantiye şefinin görevidir. 
Örnek: